Wydarzenie zgromadziło liczne grono uczestników, m.in. przedstawicieli Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Komendy Głównej Służby Pożarniczej, Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, Instytutu Badawczego Leśnictwa oraz jednostek Lasów Państwowych, które uczestniczyły w projekcie.

Konferencja była okazją do podsumowania doświadczeń i dobrych praktyk, wynikających z realizacji przedsięwzięcia, a także przedstawienia efektów projektu. Konkretne inwestycje w terenie – dostrzegalnię pożarową, samochód patrolowo-gaśniczy oraz wyposażenie punktu alarmowo-dyspozycyjnego zaprezentowano podczas wizyty studyjnej w Nadleśnictwie Kolumna, na terenie RDLP w Łodzi.

„Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów” miał charakter inwestycyjny i polegał na wzmocnieniu oraz uzupełnieniu ważnych elementów systemu ochrony przeciwpożarowej w Lasach Państwowych.

- Utrzymywanie tego systemu w najwyższej sprawności i gotowości do działania to jeden z ważnych aspektów adaptacji lasów i leśnictwa do zmieniającego się klimatu – podkreśla Beata Grabska, zastępca dyrektora CKPŚ ds. Projektów LP. – Okresy bezdeszczowe i susze, z którymi mamy coraz częściej do czynienia także w Polsce, zwiększają zagrożenie pożarowe w lasach. Oczywiście ogień nie pojawia się w lesie samoistnie – źródłem zdecydowanej większości pożarów wciąż jest człowiek. Ze względu na te czynniki zagrożenia nie da się całkowicie wyeliminować, ale to, na co mamy wpływ to zwiększanie efektywności wykrywania i lokalizowania pożarów czy szybkość i możliwości reagowania na pojawiające się zagrożenia. Wczesne wykrycie ognia, ustalenie miejsca zdarzenia i szybkie skierowanie tam służb leśnych a w razie potrzeby i poinformowanie straży pożarnej mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia powierzchni spalonej, a więc zminimalizowania strat przyrodniczych i gospodarczych spowodowanych przez pożar.  

Dzięki formule projektowej Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych pozyskało dla nadleśnictw ponad 50 mln zł dofinansowania z Funduszy Europejskich (Program Infrastruktura i Środowisko). Łączna wartość projektu, z uwzględnieniem wkładu własnego Lasów Państwowych, wyniosła w zaokrągleniu 87 mln zł.

- O potrzebie, efektywności i celowości projektu świadczy chociażby fakt, że w czasie jego trwania był on kilkukrotnie rozszerzany o kolejne zadania oraz nowe nadleśnictwa, które dołączały do jego realizacji – mówi Iwona Barszcz, kierownik projektu w CKPŚ. – W 2016 r. rozpoczynaliśmy go ze 136 jednostkami, kończymy ze 168. Jednocześnie rosła wartość projektu z 43 mln zł do ponad 87 mln zł, co spowodowane było nie tylko dostosowywaniem się do cen rynkowych oferowanych przez wykonawców dostaw i robót, lecz także wynikało ze znacznego zwiększenia wskaźników rezultatu.

Projektowi od początku przyświecała idea kompleksowości – jeśli budowana była dostrzegalnia, w miarę dostępności środków kupowano również sprzęt do lokalizacji pożarów do zamontowania na jej szczycie. Sam wachlarz działań obejmował bardzo różnorodne zadania, począwszy od inwestycji w obiekty o dużej kubaturze (betonowe dostrzegalnie z kabiną obserwatora, kratownicowe maszty obserwacyjne), przez wyposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych, skończywszy na niewielkich, ale niezbędnych częściach systemu, takich jak stacje meteorologiczne. W ramach projektu zakupiono także lekkie samochody patrolowo-gaśnicze, przeznaczone – zgodnie ze swoją nazwą – do patrolowania lasów w okresie zagrożenia pożarowego (wiosna-jesień) oraz gaszenia pożarów o niewielkich rozmiarach. Zorganizowanie jednego, centralnego przetargu zapewniło dostawę solidnego, wystandaryzowanego sprzętu z powodzeniem użytkowanego przez jednostki LP w terenie.

- Sprawna realizacja przedsięwzięcia nie byłaby możliwa – kontynuuje Iwona Barszcz – bez wzorcowej współpracy z uczestnikami projektu – nadleśnictwami oraz Regionalnymi Dyrekcjami Lasów Państwowych. Szczególne podziękowania w tym zakresie należą się również pożarnikom, czyli osobom odpowiedzialnym za ochronę ppoż. w LP. Są to pracownicy o ogromnym doświadczeniu, zorientowani w potrzebach systemu, którzy bardzo wspierali nas na różnych etapach projektu.

Dziś już wiadomo, że projekt doczeka się kontynuacji w ramach unijnego programu FENiKS. Zainteresowanie udziałem w nim zadeklarowało rekordowo dużo nadleśnictw – 221, a wartość nowych zadań oszacowano na ok. 160 mln zł – dwukrotnie więcej niż w edycji obecnej. Rozszerzeniu ulegnie zakres działań, który obejmie (poza dotychczas realizowanymi inwestycjami) także budowę punktów czerpania wody w lasach, dofinansowanie leśnych baz lotniczych oraz leśnych baz sprzętu przeciwpożarowego.